Zijn stille gebieden hetzelfde als stiltegebieden?

In hoofdstuk 11 Wet milieubeheer wordt gesproken over stille gebieden. Gemeenten, provincies en het Rijk geven de grenzen van stille gebieden aan op geografische kaarten. Zijn stille gebieden hetzelfde als stiltegebieden?

Nee. Het begrip stille gebieden omvat niet alleen de stiltegebieden die zijn aangewezen in een provinciale verordening. Ook gebieden die als stil gebied zijn aangewezen in een provinciaal milieubeleidsplan of een gemeentelijke verordening vallen onder dit begrip.

Richtlijn omgevingslawaai

De Europese richtlijn omgevingslawaai heeft ook als doel om stille gebieden beschermen. De richtlijn onderscheidt twee soorten stille gebieden:

1. Stil gebied op het platteland. De definitie luidt:

een gebied, als afgebakend door de bevoegde instantie, dat niet blootstaat aan lawaai van verkeer, industrie of recreatie.

2. Stil gebied in een agglomeratie. De definitie luidt:

Een gebied, als afgebakend door de bevoegde instantie, bijvoorbeeld een gebied dat niet is blootgesteld aan lawaai met een waarde van Lden of een andere passende geluidsbelastingindicator die groter is dan een door de lidstaat vastgestelde waarde.

De Wet milieubeheer maakt geen onderscheid tussen beide categorieën van stille gebieden. Impliciet is het onderscheid er in elk geval wel. De stille gebieden die niet in een agglomeratie liggen, zijn volgens de definitie van de richtlijn 'stille gebieden op het platteland'.

De aanwijzing van stille gebieden op het platteland in Nederland

In de Nederlandse regelgeving kennen we de figuur van "stille gebieden op het platteland" al onder de naam stiltegebied. Provinciale staten zijn bevoegd om deze milieubeschermingsgebieden aan te wijzen. Dit kan volgens artikel 1.2, tweede lid, onder b, van de Wet milieubeheer. Bij de invoering van de richtlijn omgevingslawaai is hierbij aangesloten.

Het is ook mogelijk bepaalde andere gebieden aan te wijzen als 'stil gebied'. Zoals gebieden die bijzondere bescherming nodig hebben voor de geluidskwaliteit. Deze gebieden zijn in de provinciale milieubeleidsplannen aangewezen volgens artikel 4.9, derde lid, onderdeel c Wet milieubeheer.

De aanwijzing van stille gebieden in agglomeraties in Nederland

“Stille gebieden in een agglomeratie” zijn vooral bestaande (relatieve) stilte-eilanden die in het stedelijk gebied kunnen voorkomen. Stille hofjes tussen de bebouwing, een afgeschermd parkje, en dergelijke. Uit de context van de richtlijn blijkt dat de richtlijn als doel heeft om deze gebieden te behouden.

De betrokken agglomeratiegemeente bepaalt zelf welke andere gebieden onder het begrip 'stille gebieden' valt. Daardoor behoudt de gemeente voldoende vrijheid over het wel of niet toestaan van nieuwe ontwikkelingen in en rondom het stille gebied. De gemeente wijst die stille gebieden aan via een gemeentelijke verordening. Bij de invoering van de richtlijn omgevingslawaai is dit een nieuw element in de Nederlandse regelgeving.

Het Activiteitenbesluit biedt voor een aantal activiteiten en gebieden de mogelijkheid voor regels in de gemeentelijke verordening. Artikel 2.19 maakt het mogelijk voor meer gebieden in de gemeente andere normen te stellen. Dit artikel treedt niet meer in werking vanwege de komst van de Omgevingswet. Er is daarom geen modelverordening over gebiedsgericht geluidbeleid van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten)).

Dat betekent niet dat er voor gemeenten geen mogelijkheid is om stille gebieden aan te wijzen. Gemeenten kunnen een stil gebied aanwijzen met een verordening, op basis van artikel 6 onder c Besluit geluid milieubeheer. Deze aanwijzing is vergelijkbaar met de aanwijzing van gebieden met horeca/detailhandel en ambachtsbedrijven (op basis van art. 2.19a Activiteitenbesluit) en gebieden met agrarische inrichtingen (op basis van art. 2.17 lid 7 t/m 9 Activiteitenbesluit).

Naast gebieden die een agglomeratiegemeente aanwijst, kunnen er andere stille gebieden in een agglomeratie zijn. De stille gebieden die provincies aanwijzen (zie aanwijzing van stille gebieden op het platteland) kunnen zich uitstrekken tot binnen agglomeraties. Volgens de richtlijn omgevingslawaai zijn deze gebieden een 'stil gebied in een agglomeratie'.