Zorgplicht zuivering stedelijk afvalwater
Het waterschap heeft de zorg voor de zuivering van stedelijk afvalwater, dat via het openbare vuilwaterriool wordt aangeboden. Voor de zuivering wordt gebruik gemaakt van een zuiveringtechnisch werk (rioolwaterzuiveringsinstallatie, RWZI). Deze zorgplicht tot zuiveren sluit direct aan op de gemeentelijke zorgplicht voor de inzameling van stedelijk afvalwater.
In hoofdstuk 3 van de Waterwet is de organisatie van het waterbeheer in Nederland opgenomen. Volgens artikel 3.4 Waterwet, in samenhang met artikel 1, lid 2 van de Waterschapswet, heeft het waterschap de zorg voor de zuivering van stedelijk afvalwater, dat via het vuilwaterriool wordt aangevoerd.
De rioolwaterzuivering kan door het waterschap zelf beheerd worden maar ook door anderen. Het waterschap blijft wel verantwoordelijk voor het voldoen aan de wettelijke verplichtingen.
De feitelijke exploitatie van het zuiveringtechnisch werk (de RWZI) kan worden uitbesteed aan een ander rechtspersoon. Een voorbeeld hiervan is de rwzi Harnaschpolder (Hoogheemraadschap Delfland). De rechtspersoon is een publiek-private samenwerkingsconstructie. Een consortium van bedrijven exploiteert de rwzi.
De zorg voor de zuivering van stedelijk afvalwater (het beheer van een zuiveringsinstallatie) kan ook bij een gemeente worden neergelegd, als het waterschap en de betrokken gemeente het daarover eens zijn. Dit kan alleen als dat aantoonbaar doelmatiger is voor de zuivering van stedelijk afvalwater. Van deze mogelijkheid is nog geen gebruik gemaakt. Alle rwzi’s voor de zuivering van stedelijk afvalwater in ons land worden door waterschappen beheerd.
De taken van de gemeente en het waterschap komen heel dicht bij elkaar op het terrein van stedelijk afvalwater en daarom zal vaak nauw worden samengewerkt. Gemeenten en waterschappen zijn zelfs verplicht tot afstemming van elkaars taken en bevoegdheden waar het de afvalwaterketen betreft (zie art. 3.8 Waterwet).
Zie: Samenwerking waterschap en gemeente.
Innovatie
Een aantal rwzi’s is of wordt omgebouwd tot een zogenoemde Energie- of Grondstoffenfabriek. De rwzi wekt energie op of wint waardevolle grondstoffen (zoals fosfaat, cellulose, bioplastics en alginaten) terug. Zie voor meer informatie de Energie- en grondstoffenfabriek.
Historie
Onder de de voorganger van de Waterwet, de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo), was deze zorgplicht opgenomen in artikel 15 van de Wvo.