I1 De hoeveelheid ingezet VOS

Berekening

Het aantal kg ingezet VOS (I1) moet per grond- en/of hulpstof (verder product) dat VOS bevat, als volgt worden berekend (let op de eenheden die tussen haakjes staan vermeld):

Bij VOS-gehalten gegeven in gewicht (massa) procenten dient hier steeds het aantal kg product gebruikt te worden en dient de omrekeningsfactor x 10^-3 achterwege te blijven.

Onder I1 verstaan we alle oplosmiddelen (ook de oplosmiddelen in preparaten) die zijn aangekocht en in het proces worden ingevoerd. Hieronder vallen ook oplosmiddelen die het bedrijf extern heeft laten opwerken en weer voor dezelfde activiteit inzet. De hoeveelheid aangekochte organische oplosmiddelen is te bepalen met behulp van de (inkoop-)administratie van het bedrijf.

De hoeveelheid ingezette oplosmiddelen kan worden berekend door de hoeveelheid preparaat te vermenigvuldigen met het oplosmiddelgehalte van de preparaten. Het is belangrijk dat de begin- en eindvoorraden van de VOS-houdende preparaten goed worden vastgelegd. Als het bedrijf preparaten met verschillende oplosmiddelgehaltes gebruikt, moeten de gebruikte hoeveelheden oplosmiddel per preparaat worden bepaald en bij elkaar opgeteld.

De informatie over het oplosmiddelgehalte (gehalte aan vluchtige organische stoffen, afgekort tot VOS, of volatile organic compounds, afgekort tot VOC) staat bijna altijd vermeld op het veiligheidsinformatieblad van het preparaat. Voor de berekening kan de volgende formule worden gebruikt.

Als het oplosmiddelgehalte van het preparaat wordt uitgedrukt in kg/liter, dan moeten in deze formule de inkoop-, verkoop- en voorraadgegevens in liters worden weergegeven.

Aandachtspunten

• Door in datasheets steekproefsgewijs optellingen te controleren, of in elektronisch ontvangen boekhoudingen de formule te controleren, kan voorkomen worden dat fouten worden gemaakt bij de optelling van de hoeveelheden preparaten.
• Het voorraadverschil moet berekend worden over het begin en einde van het jaar waarop de boekhouding betrekking heeft; bij voorraadafname is meer ingezet dan ingekocht, bij stijging minder.
• Niet gebruikt betekent: niet binnen de activiteit gebruikt; dit kan zijn VOS dat (ongeopend) is doorverkocht, ingezet in een andere activiteit of buiten de grens van de inrichting is gebruikt.

VOS als oplosmiddel

Bij de nauwkeurige bepaling van het oplosmiddelenverbruik is het van belang dat alleen VOS wordt meegerekend die dienst doet als oplosmiddel. Dit is VOS die geen chemische verandering ondergaat. Dit betekent dat VOS bij polyesteren en dergelijke niet moet worden meegerekend. Artikel 1 van het Activiteitenbesluit definieert organisch oplosmiddel als:

vluchtige organische verbinding die wordt gebruikt:

om, alleen of in combinatie met andere stoffen en zonder een chemische verandering te ondergaan,

• grondstoffen, producten of afvalmaterialen op te lossen
• als schoonmaakmiddel om verontreinigingen op te lossen
• als verdunner
• als dispergeermiddel
• om de viscositeit aan te passen
• om de oppervlaktespanning aan te passen
• als weekmaker, of
• als conserveermiddel

VOS gebruikt bij reinigen

Voor de toets aan het VOS-verbruik zijn twee punten van belang.

• VOS die gebruikt wordt voor het reinigen van de procesapparatuur waarmee de activiteit wordt uitgevoerd, wordt bij die activiteit gerekend.
• VOS die gebruikt wordt voor het reinigen van de in de apparatuur te behandelen werkstukken, wordt bij de activiteit oppervlaktereiniging (activiteit 4 of 5) gerekend.

Bij het coaten van voertuigen (activiteit 6) geldt dit laatste niet, hier hoort alle VOS die wordt gebruikt bij de activiteit coaten van voertuigen.