Aanbrengen van conversielagen op metalen
Leeswijzer
Deze pagina begint met een uitleg van de activiteit "aanbrengen van conversielagen op metalen". Wat valt hier in het Activiteitenbesluit wel en niet onder?
De voorschriften van deze activiteit zijn van toepassing op inrichtingen type A en B.
In het linkermenu ziet u voor welke milieuthema's bij deze activiteit voorschriften gelden. Onderaan deze pagina vindt u per thema een link naar de uitleg over deze voorschriften.
Uitleg van de activiteit
Conversielagen
Conversielagen zijn hechtende anorganische deklagen op een metaaloppervlak. Het aanbrengen van een dergelijke hechtende anorganische deklaag op een metaaloppervlak betekent dat een laag wordt gevormd door een chemische of elektrochemische reactie tussen bestanddelen van de badvloeistof en het metaaloppervlak zelf. Het metaal van het te behandelen werkstuk werkt zelf mee aan de vorming van de deklaag.
Veel voorkomende processen waarbij conversielagen op metalen worden aangebracht zijn
- anodiseren
- fosfateren
- chromateren
Anodiseren
Anodiseren is het langs elektrochemische weg aanbrengen van een oxidelaag op metaal waarbij het metaal als anode fungeert. Hier vallen zwavelzuuranodiseren en chroomzuuranodiseren onder.
Het te anodiseren voorwerp hangt in een bad met verdund zwavelzuur (of chroomzuur), waar een elektrische stroom doorheen wordt gevoerd. Bij deze stroomdoorvoer worden aan de anode (het metaaloppervlak, meestal aluminium) reactieve zuurstofatomen gevormd. Een deel van de gevormde zuurstof reageert met het metaal tot metaaloxide.
Tijdens het anodiseren gaat een deel van de gevormde metaaloxidelaag in oplossing. Bij chroomzuuranodiseren kunnen bijvoorbeeld chroomzuurhoudende aërosolen (chroom VI) vrijkomen.
Fosfateren
Fosfateren is een chemische voorbehandelingsmethode waarbij een metaalfosfaatlaag wordt aangebracht op metaal. De meest toegepaste conversielagen zijn de fosfaatlagen op staal. De belangrijkste methoden voor het aanbrengen van fosfaatlagen zijn:
- sproeitunnel (met name geschikt voor grootschalige toepassingen, ijzer/zink)
- dompelbad (voor kleinere series, complexe vormen, ijzer/zink)
- kwastmethode
- spuitlans (hoge druk, ijzer)
Fosfateren gebeurt niet elektrolytisch waardoor er weinig aërosolvorming optreedt.
Chromateren
Chromateren is een chemische (voor)behandelingstechniek. Veel voorkomende chromateermethoden op aluminium zijn het geel chromateren en het groen chromateren.
Geel chromateren is het op aluminium aanbrengen van vooral chromaatfluoridelagen. Deze lagen bevatten het zeswaardige chromaat. Tijdens het chromateren wordt chroom(VI) gedeeltelijk omgezet in chroom(III).
De groene chroomfosfaatlagen bevatten alleen het driewaardige chroom dat veel minder giftig is dan het zeswaardige chroom. Baden voor groen chromateren bevatten chromaten, chroom(III)fosfaat, natriumaluminiumfosfaat en fosforzuur. Chromateerbaden voor het passiveren van zink bevatten in het algemeen salpeterzuur en bichromaat.
Chromateren gebeurt niet elektrolytisch waardoor er weinig aërosolvorming optreedt.
Omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM)
Om te mogen starten met deze activiteit heeft een bedrijf toestemming nodig van het bevoegd gezag. Deze "toestemming vooraf" heet de Omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM). Zie voor meer informatie het OBM overzicht Elektrolytische of chemische oppervlaktebehandeling.
