Gezelligheid op het terras

Veel terrassen op de openbare weg zijn voorzien van een overdekking. Die overdekking kan bestaan uit een eenvoudige constructie, maar ook worden gevormd door een tent. De constructie is vaak veel lichter uitgevoerd dan een serre. Geluidsreductie van deze constructie is nihil. Bij een overdekt terrein moet het stemgeluid van bezoekers worden meegenomen bij de toetsing aan de normen uit het Activiteitenbesluit.

De Nota van toelichting bij het Activiteitenbesluit vermeldt dat hier een vaste overdekking wordt bedoeld en niet een zonnescherm of een luifel.

In diverse regelgeving worden voor dit soort terrassen verschillende begrippen gehanteerd, afhankelijk van het doel dat een dergelijke regeling nastreeft. Zo spreekt het Bouwbesluit over een serre (bouwwerk). In een aantal gemeentelijke verordeningen wordt dit een ‘gebouwd terras' genoemd.

Het kenmerk van dit type terras is een lichte tot zeer licht constructie met een geringe geluidwering. De serre is aangebouwd aan een horecavestiging en ligt op of aan de openbare weg. In veel gevallen zijn ramen en deuren uit de originele pui verwijderd, zodat er in zekere zin een uitbreiding van de horecazaak heeft plaatsgevonden. Maar akoestisch gezien is het er vaak niet beter op geworden.

In deze situatie is altijd sprake van een overdekt terrein en moet het stemgeluid van bezoekers dus worden meegenomen bij de toetsing aan de normen uit het Activiteitenbesluit. Vanwege de lichte constructies kan hier maar weinig tot geen versterkte muziekgeluid ten gehore worden gebracht, omdat anders de normen overschreden worden.

Een buitenterras bevindt zich op de openbare weg en is meestal voorzien van enkele tafels en stoelen. Dit terras kan vlak voor de gevel van het horecabedrijf liggen. Het is ook mogelijk dat (een deel van) het terras zich ietwat van de inrichting bevindt, bijvoorbeeld aan de overzijde van een weg. Een dergelijk terras zou je ook kunnen aanduiden als een ‘eilandterras'.

De grens van een buitenterras is vaak moeilijk te bepalen, omdat de meeste terrassen uitsluitend uit meubilair bestaan. Daar is de ‘zekere begrenzing' van het begrip inrichting uit de Wet milieubeheer niet duidelijk meer. Soms is de begrenzing van een terras vastgelegd in een terrasvergunning, soms zijn de contouren aangegeven op de bestrating door middel van strepen of zogenaamde pinnen. Een vaste grens van het terras is uiteindelijk niet toonaangevend. Het gaat er om of activiteiten zijn toe te schrijven aan het horecabedrijf zelf.

Een buitenterras heeft nagenoeg geen afscherming, zodat de wijze van exploitatie van dat terras sterk zijn stempel drukt op de leefomgeving. In Utrecht is in de APV bepaald, dat een vergunning voor een terras ook kan worden geweigerd op grond van vrees voor de aantasting van het woon- en leefklimaat.

Terrassen op het water zijn zeer aantrekkelijk. Vooral bij erg warm weer is het op het water altijd goed toeven. Op brede vaarwegen zijn de terrassen vaak gevestigd op boten die een compleet horecabedrijf vormen en op de wat kleinere grachten op dekschuiten of pontons.

Ligplaatsen voor boten en dekschuiten zijn opgenomen in het bestemmingsplan. In een aantal bestemmingsplannen wordt onderscheid gemaakt tussen ligplaatsen voor woonboten en ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen.

Veel gemeenten staan alleen watergebonden functies op het binnenwater toe. Het hebben van een ligplaats voor een boot die als terras wordt gebruikt, wordt niet gekwalificeerd als een watergebonden activiteit en is dan niet mogelijk. Het toezicht op activiteiten die op openbaar water plaatsvinden, wordt dan ook niet uitgevoerd door milieuambtenaren of de politie, maar door de beheerder van het binnenwater.

Als een terras op het water wel is toegestaan in het bestemmingsplan, gelden hier dezelfde milieuregels als voor terrassen op straat. Het is dan onderdeel van een inrichting waardoor milieuambtenaren kunnen optreden als er geluidsoverlast wordt ondervonden.

Geluid over water draagt ver. Het is dan ook mogelijk dat juist van dit soort terrassen op grotere afstanden hinder wordt ondervonden. Hiermee kan rekening worden gehouden, zowel bij eventuele ligplaatsvergunning als bij de wijze van exploitatie van een terrasboot.

Niet elke ruimte op het eigen terrein van een horecabedrijf mag worden gebruikt als terras. Soms is een dergelijke beperking te vinden in het bestemmingsplan, bijvoorbeeld voor terreinen in omsloten bouwblokken die voornamelijk bestemd zijn voor woningen.

Er is vaak echter niets vastgelegd in bestemmingsplannen over de toelaatbaarheid van terrassen op binnenterreinen. Ook ontbreekt vaak beleid hierover. Per geval moet dan worden besloten of een terras al dan niet toelaatbaar is en onder welke voorwaarden.

Vaak ontbreekt een bestemmingsplan in binnensteden, omdat dat tot 1 juli 2008 niet verplicht was. Nu er dus veel bestemmingsplannen in de maak zijn, kan dit een aandachtspunt zijn.

Een omgevingsvergunning afwijken bestemmingsplan kan ook een mogelijkheid bieden om regels te stellen over de toelaatbaarheid van terrassen, zoals in het geval van een raadsvoorstel (pdf, 74 kB) uit Maasdriel.

Er zijn niet veel dakterrassen in ons land die voor commerciële doeleinden gebruikt worden. De meeste gemeenten hebben dus ook niets voor dit soort terrassen geregeld, anders dan wat een bestemmingsplan toelaat.

De grootste beperking van deze terrassen wordt gevormd door (muziek) geluid. Wordt een binnenterrein nog vaak afgeschermd door bouwdelen, op een dakterras is er meestal geen enkele voorziening om geluid af te schermen. Een voorbeeld is het schuine dak van het NEMO in Amsterdam.

Er zijn daarentegen ook dakterrassen die zo gunstig zijn gelegen dat hiervan geen hinder wordt ondervonden. Bijvoorbeeld boven op een heel hoog gebouw, gelegen aan een groot marktplein, waaraan niemand woont, zoals in Groningen. Een ander voorbeeld van een dakterras dat geen hinder veroorzaakt, is het dakterras van het restaurant op de bovenste verdieping van V&D op Hoog Catharijne in Utrecht.

Een gevelbank is een bank direct aan de (voor)gevel van een horecabedrijf. Het kenmerkende van deze banken is dat ze smal zijn, vaak op de stoep staan en geen belemmering mogen vormen voor voetgangers.

Dit soort banken verschijnt steeds meer door het rookverbod. Een ondernemer wil namelijk dat zijn bezoekers ook even rustig kunnen zitten met een sigaretje, vooral in die gevallen dat er geen terrassen aanwezig zijn. Een dergelijke bank is dan direct aan te merken als onderdeel van de inrichting waar dus dezelfde geluidscriteria gelden als voor een terras.

Of er voor een gevelbank nu ook een terrasvergunning noodzakelijk is, is een keuze die elke gemeente voor zichzelf kan maken. In Amsterdam is vergunningverlening voor gevelbanken vervangen door algemene regels. In een kleinere gemeente in ons land wordt een gevelbank wel aangemerkt als terras. Een ondernemer heeft er zo zijn mening over geventileerd in een plaatselijke krant.