Algemene voorschriften voor afvalstoffen in het Activiteitenbesluit

In het Activiteitenbesluit is voor afval een aantal algemene voorschriften voor type A- en B-inrichtingen opgenomen. Daarnaast geldt het mengverbod ook voor type C-inrichtingen. Deze voorschriften zijn:

Verbod voor mengen van afvalstoffen
Opruimen zwerfvuil
Inzetten van afvalstoffen in productieprocessen
Verbranden, storten, verdichten van afvalstoffen
Procedurebeschrijving acceptatie en controle
Opslagtermijn afvalstoffen

Vermelding in het Activiteitenbesluit: afdeling 2.5 Afvalbeheer.
Vermelding in de Activiteitenregeling: afdeling 2.3 Afvalbeheer.

Verbod op mengen van afvalstoffen bij type A-, B- én C- bedrijven

Verschillende categorieën niet mengen

Het is in principe niet toegestaan verschillende afvalstoffen te mengen. Sinds 1 juli 2019 geldt dit (artikel 2.12 Activiteitenbesluit) ook voor type C- inrichtingen.

Afvalstoffen kunnen verschillen qua:

aard
samenstelling
concentratie

In bijlage 11 van de Activiteitenregeling staat een lijst van categorieën afvalstoffen die in ieder geval als verschillend worden beschouwd. Daarnaast kan binnen een van die categorieën ook sprake zijn van verschillende afvalstoffen omdat ze verschillen van aard, samenstelling of concentratie.

Het verbod op het mengen van afvalstoffen die niet vergelijkbaar zijn, volgt uit de Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen.

Het Nederlandse beleid voor het mengen van afvalstoffen staat beschreven in hoofdstuk B.7 van het Beleidskader van het Landelijk Afvalbeheerplan 3 (LAP3).

Uitzonderingen op het mengverbod

Eigen afvalstoffen die redelijkerwijs niet gescheiden kunnen worden gehouden

Uitgangspunt is dat bedrijven verplicht zijn al hun afvalstoffen gescheiden te houden en gescheiden af te geven. Behalve als dat redelijkerwijs niet van hen kan worden gevraagd. Gevaarlijk afval (waaronder asbest) moet een bedrijf in alle gevallen gescheiden houden!

In hoofdstuk B.3 van het Landelijk Afvalbeheerplan 3 (LAP3) is het beleid uitgewerkt voor afvalscheiding.

Afvalstoffen die zowel gevaarlijk als niet-gevaarlijk kunnen zijn en waarvoor dezelfde verwerkingsroute geldt

Het gaat om afvalstoffen die zowel gevaarlijk als niet-gevaarlijk kunnen zijn (bijvoorbeeld brandblussers). Voor deze stoffen geldt dat er niet veel bezwaar is tegen het mengen vóór afvalbeheer. Zowel met het oog op hoogwaardige verwerking van afval als het risico op ongewenste wegmenging. Het zijn de categorieën van afvalstoffen in bijlage 11 van de Activiteitenregeling met hetzelfde nummer, maar met een toevoeging A of B.

Ongevaarlijk grof huishoudelijk afval in de milieustraat

Het mengen van niet-gevaarlijke grove huishoudelijke afvalstoffen bij de gemeentelijke milieustraat is toegestaan. Voorwaarde is wel dat in de gemeentelijke milieustraat alle inspanningen zijn verricht om het afval te scheiden. Zie de pagina Gemeentelijke milieustraat welke inspanningen gevraagd worden.

Biomassa

Het mengen van verschillende soorten biomassa (zoals groenafval en A-hout) is toegestaan als:

de verbranding plaatsvindt in een stookinstallatie met een thermisch vermogen van maximaal 15 megawatt
het verbranden van de biomassa materiaalhergebruik niet belemmert
er een nuttig gebruik is van de vrijkomende warmte

Afvalwaterstromen die op dezelfde wijze geloosd mogen worden

Als verschillende soorten afvalwater volgens het Activiteitenbesluit op dezelfde wijze geloosd mogen worden, dan is het toegestaan om deze vóór het lozen met elkaar te mengen.

Niet-gevaarlijke afvalstoffen mengen met niet-afval

Dit soort menghandelingen komt vaak voor in reguliere productieprocessen. Bijvoorbeeld bij de productie van papier, het gebruik van metaal in een staalfabriek, het verwerken van afvalglas tot nieuw glas of het gebruik van recyclaat in de kunststofverwerkende industrie.

Afvalstoffen en meststoffen

Het is toegestaan afvalstoffen en meststoffen te mengen, als dat tenminste niet in strijd is met artikel 5 van het Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet. In dat artikel staat onder andere dat afvalstoffen als meststoffen verhandeld of bij de productie van meststoffen gebruikt mogen worden. Wel moet worden aangetoond dat er geen landbouwkundige en milieukundige bezwaren zijn.

Informatie over het mengen van meststoffen vindt u ook op de pagina Mest bewerken van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Categorie-indeling afvalstoffen

De categorie-indeling voor afvalstoffen staat in bijlage 11 van de Activiteitenregeling.

Dezelfde categorie afval maar toch verplicht gescheiden houden

Voor een aantal categorieën geldt dat vanwege vervoers-, veiligheids-, arbo- of andere regelgeving de afvalstoffen toch verplicht gescheiden moeten blijven. Bijvoorbeeld:

kadavers en dierlijke bijproducten
dierlijke mest
baggerspecie in de onderverdeling van het Besluit bodemkwaliteit
zuren en basen

Scheiden van afvalstoffen

De regels en het beleid voor het scheiden van afval door bedrijven zijn te vinden op de site van het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3).

Is het mengen of opbulken?

Mengen is het samenvoegen van afvalstoffen uit verschillende categorieën. Opbulken is het samenvoegen van afvalstoffen die in dezelfde categorie vallen en niet verschillend zijn.

Opruimen zwerfvuil bij type A- en type B-bedrijven

Elk bedrijf is verplicht om zwerfvuil op te ruimen dat ontstaat door de bedrijfsactiviteiten (of door bezoekers) binnen een straal van 25 meter van het bedrijf.

Inzetten van afvalstoffen in productieprocessen

Bedrijven kunnen de volgende ongevaarlijke afvalstoffen als grondstof inzetten:

hout
metaal
kunststof
textiel
steenachtige materialen
gips

voor:

het vervaardigen
samenstellen
repareren

van producten of onderdelen daarvan.

Voorwaarde is dat de producten of onderdelen daarvan ook bestaan uit metaal, hout, kunststof, textiel, steenachtige materialen of gips.

Wijken de eigenschappen van de afvalstof af van de gangbare grondstof? Dan heeft het bevoegd gezag de mogelijkheid om maatwerkvoorschriften op te leggen. Het doel van deze maatwerkvoorschriften is om (mogelijke) nadelige gevolgen van de afwijkende eigenschappen voor het milieu te voorkomen, of te beperken.

Verbranden, storten, verdichten van afvalstoffen bij type A- en B-bedrijven.

Het verbranden en storten van afvalstoffen is verboden. Ook als het maar een enkele keer gebeurt.

Een uitzondering op het verbod op verbranden is er voor:

biomassa verbranden in een stookinstallatie met een thermisch vermogen van maximaal 15 MW. Voorwaarde daarbij is dat het verbranden van de biomassa de recycling als materiaal niet belemmert én dat de vrijkomende warmte nuttig wordt gebruikt (80% warmterendement)

Een uitzondering op het verbod op storten is er voor:

het volgens het Besluit bodemkwaliteit toepassen van bouwstoffen, grond of baggerspecie (die als afvalstoffen worden beschouwd)

Voor alle afval geldt dat verdichten mag voor zover:

het geen gevaarlijk afval is
het verdichten geen belemmering vormt voor nascheiding of recycling

Procedurebeschrijving acceptatie en controle bij type B-bedrijven.

Heeft u (of gaat het om) een bedrijf voor het op- of overslaan of verwerken van afvalstoffen die afkomstig zijn van derden? Dan moet het bedrijf een actuele beschrijving hebben van de procedures voor de acceptatie en controle van die afvalstoffen.

Een bedrijf mag deze beschrijving zelf opstellen.

De volgende punten moeten in de procedure staan

A. Het type instanties of de soort personen waarvan het bedrijf afvalstoffen accepteert

Dat zullen voor een milieustraat bijvoorbeeld zijn 'particulieren voor zover die wonen binnen de gemeentegrens'. Specificatie is alleen nodig als dit verschil maakt voor de acceptatie en controle. De groepen waarvoor het bedrijf verschillende voorwaarden hanteert, moeten benoemd worden.

B. De eisen bij aanbieden van afvalstoffen aan het bedrijf

Bijvoorbeeld de manier waarop de afvalstoffen verpakt moeten zijn. Zo zal asbest in niet-luchtdoorlatend verpakkingsmateriaal moeten worden aangeleverd.

C. Hoe de ontvangen afvalstoffen gecontroleerd worden

Dat zal vaak een visuele controle zijn. Als het bedrijf de ontdoener de afvalstoffen zelf laat sorteren, dan moet aangegeven worden hoe hij daarop toeziet.

D. Hoe het bedrijf omgaat met afwijkende afvalstoffen

Bijvoorbeeld bij afvalstoffen die verontreinigd blijken te zijn met olie of teer.

Uitvoering van de procedures

Het is de verantwoordelijkheid van het bedrijf om de procedures van acceptatie en controle na te leven. Alleen dan mag het bedrijf de afvalstoffen aannemen.

Dit betekent in ieder geval dat de procedures bekend moeten zijn bij de medewerkers. En bijvoorbeeld ook bij particulieren die hun afvalstoffen afgeven bij de milieustraat of bij jachthavens.

Invloed van het bevoegd gezag op de procedures

Bij maatwerk kan het bevoegd gezag invulling geven aan de procedures van acceptatie en controle van de ontvangen afvalstoffen.

Zie voor meer informatie: Acceptatie en controle van afvalstoffen.

Opslagtermijn afvalstoffen bij type A- en type B-bedrijven

Voorafgaand aan nuttig toepassen mogen afvalstoffen maximaal 3 jaar worden opgeslagen.

Voorafgaand aan verwijderen mogen afvalstoffen maximaal 1 jaar worden opgeslagen.

Opslag van afval gebeurt meestal voorafgaand aan de nuttige toepassing. Bedrijven die voornamelijk afvalstoffen inzamelen, slaan ook afval op voordat het verwijderd wordt.

Stopt het bedrijf met alle bedrijfsactiviteiten? Dan moet het bedrijf binnen 8 weken alle afvalstoffen uit de inrichting afvoeren.