Drie participatiemodellen: minimaal, sober, uitgebreid

Hieronder volgt een overzicht waarin verschillende niveaus van de intensiteit van het participatieproces gekoppeld zijn aan verschillende situaties en verschillende werkvormen. Wellicht is dit schema behulpzaam om de gedachten te bepalen: wat is van toepassing op het project dat u onder uw hoede hebt?

Heeft het project pas geleden al een uitgebreid voortraject met participatie doorlopen, dan is de inperking van de agenda tot de resterende thema's een belangrijk aspect. Een belangrijke vraag in zo'n geval is: waar waren we ook alweer gebleven?

Participatiemodellen

Niveau:

Wanneer:

Werkvormen:

Minimale participatie

Geringe impact op belanghebbenden. Geen beleidsruimte en geen bereidheid om externe inbreng te overwegen.

Passief; uitsluitend de (wettelijk verplichte) gelegenheid bieden om (schriftelijke) zienswijzen in te dienen in voortraject en bij MER/ontwerpbesluit. In de bekendmaking aangeven wie wordt uitgenodigd om een zienswijze in te dienen en op welke manier dat kan gebeuren. Aanbeveling: informatiebijeenkomst, inloopbijeenkomst of informatiemarkt

Sobere participatie

Enige impact op belanghebbenden. Er is een zekere ruimte en bestuurlijke bereidheid voor inpassing van belangen.

In het voortraject:

  • Startbijeenkomst(en): uitleg (besluitvormings)proces.
  • Gelegenheid tot indienen zienswijzen (wettelijk verplicht).
  • Bij zienswijzen vragen om reactie op scope, inhoud en proces.
  • Atelierbijeenkomst(en) met kleine werkgroepen over waarden en wensen van belanghebbenden.
  • Terugkoppeling (nieuwsbrief, informatiebijeenkomst) over hoe waarden en wensen in het proces zijn verwerkt.

Als het MER en het ontwerp van het besluit gereed zijn:

  • Informatiebijeenkomst, inloopbijeenkomst of informatiemarkt.
  • Verantwoording afleggen over resultaat en inpassing waarden en wensen.
  • Wettelijke verplicht blijft: de gelegenheid om zienswijzen in te dienen.

Tijdens het gehele proces:

  • Begeleidende communicatie: nieuwsbrieven, website.

Uitgebreide participatie

Belanghebbenden worden in grote mate geraakt. Het plan is controversieel. Belanghebbenden hebben blokkademacht of zijn cruciaal voor een goed resultaat. Er is ruimte en bereidheid tot een interactief proces.

In het voortraject:

  • Brede bekendmaking, via offline en online media.
  • Gelegenheid tot indienen zienswijzen (niet wettelijk verplicht).
  • Internetpeiling over voorkeuren.
  • Startbijeenkomst(en): uitleg proces, mogelijkheid tot uiten van zorg. Organisatie van vertegenwoordigers in klankbordgroep(en).
  • Atelierbijeenkomst(en) in kleine werkgroepen over waarden en wensen.
  • Online dialogen.
  • Dialoog/onderhandeling met vertegenwoordigers van belanghebbenden over proces en inhoud.
  • Terugkoppeling (nieuwsbrief, informatiebijeenkomst) over hoe waarden en wensen in het proces worden verwerkt.

Als het MER en het ontwerp van het besluit gereed zijn:

  • Informatiebijeenkomst, inloopbijeenkomst of informatiemarkt.
  • Verantwoording afleggen over resultaat en inpassing waarden en wensen.
  • Wettelijke verplicht blijft: de gelegenheid om zienswijzen in te dienen.

Tijdens het gehele proces:

  • Begeleidende communicatie: nieuwsbrieven, website.
  • FAQ op website, online discussieforum voor belangstellenden.
  • Tussentijdse ‘bijpraatbijeenkomsten' terwijl er aan het MER gewerkt wordt.