Reikwijdte en detailniveau: de belangrijkste aanbevelingen op een rij

• Sleutelrol bevoegd gezag. Neem als bevoegd gezag het initiatief bij het bepalen van reikwijdte en detailniveau voor het te verrichten onderzoek. Begin daarmee in een vroeg stadium: in het voortraject van een m.e.r.-procedure, dus voordat het opstellen van het MER van start gaat.
• Inhoud afbakenen langs twee lijnen . Bij het afbakenen van de inhoud van het te verrichten onderzoek helpt het om langs twee lijnen te redeneren: (1) wat moet zeker wél onderzocht worden, (2) wat kan in dit geval buiten beschouwing blijven, en waarom?
• Een notitie over reikwijdte en detailniveau . Is een overheidsinstantie zowel initiatiefnemer als bevoegd gezag, dan is het voor deze overheidsinstantie raadzaam altijd een notitie over reikwijdte en detailniveau uit te brengen. Doe dit meteen in het begin van de procedure. Dan geeft u een vliegende start voor een effectief verloop van de volgende stappen: het inwinnen van zienswijzen en het raadplegen van adviseurs en bestuursorganen.
• Uitkomsten zienswijzen en consultatie . Leg op de een of andere manier vast wat de zienswijzen en de raadpleging van adviseurs en bestuursorganen heeft opgeleverd. Maak de betrokkenen duidelijk wat er met hun reacties gebeurt. Uiteindelijk moeten de uitkomsten van consultatie en zienswijzen ook betrokken worden in het moederbesluit, de rechter moet immers kunnen toetsen of het besluit zorgvuldig is voorbereid [-> link naar onderdeel C]
• Inhoud notitie . Een notitie over reikwijdte en detailniveau is niet verplicht. Er zijn ook geen formele eisen voor de inhoud ervan. Wel is het in het algemeen raadzaam in zo'n notitie ten minste drie elementen op te nemen: (1) het ‘waarom' van het plan of project, (2) te beschouwen alternatieven, (3) te onderzoeken milieuaspecten.
• Het plan of project én het te verrichten onderzoek positioneren ten opzichte van de voorgeschiedenis en/of de nog volgende stappen . Een uitgebreide m.e.r.-procedure is in veel gevallen een momentopname. Soms gaan er eerdere besluiten en onderzoeken aan vooraf. In andere gevallen is de procedure de opmaat voor volgende stappen met meer gedetailleerd onderzoek. Geef in een notitie over reikwijdte en detailniveau helder aan in welk stadium van de totale planvorming het plan of project zich bevindt. Beredeneer vanuit die invalshoek wat juist op dit moment de belangrijkste aandachtspunten zijn voor het te verrichten onderzoek. Laat daarbij ook zien welk onderzoek al verricht is en hergebruikt kan worden en/of welke vraagstukken pas in een later stadium aan de orde kunnen komen.
• Onderzoeksvoorstel, géén (politiek) pleidooi . Een notitie over reikwijdte en detailniveau is géén (politiek) pleidooi ten faveure van een plan of project. Zo'n notitie is eerst en vooral een voorstel voor de afbakening van het te verrichten onderzoek. Maak dit duidelijk in de notitie zelf. Benadruk ook dat in dit stadium de zienswijzen en de reacties van de geraadpleegde adviseurs en bestuursorganen vooral bruikbaar zijn wanneer deze het karakter hebben van concrete onderzoeksvoorstellen.
• Acties wanneer initiatiefnemer en bevoegd gezag niet dezelfde partij zijn . In een beperkt aantal gevallen is de initiatiefnemer in de uitgebreide m.e.r.-procedure een andere partij dan het bevoegd gezag. In zo'n situatie is het raadzaam dat initiatiefnemer en bevoegd gezag vooraf overleggen om af te spreken welke informatie de initiatiefnemer zou moeten aanleveren om een effectief verloop te bevorderen van de volgende stappen (zienswijzen, raadplegen adviseurs en bestuursorganen). Het is vervolgens aan het bevoegd gezag om aan het eind van het voortraject de balans op te maken in een advies over richtlijnen en detailniveau.

Met behulp van een praktijkvoorbeeld krijgt u inzicht in de wijze waarop deze aanbevelingen toegepast kunnen worden.