Hoe is m.e.r. wettelijk geregeld?

Wet milieubeheer

Milieueffectrapportage (m.e.r.) is wettelijk verankerd in Hoofdstuk 7 Wet milieubeheer (Wm) (artikel 7.1 tot en met artikel 7.42). Het bestaan, de functie en de werkwijze van een onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie m.e.r.) is vastgelegd in paragraaf 2.2 Wm (artikel 2.17 tot en met 2.24). In paragraaf 14.2 Wm (artikel 14.4a tot en met 14.16) is de coördinatie bij het maken van een milieueffectrapport (MER) geregeld.

Deze handleiding geeft een toelichting op deze wettelijke vereisten, waarbij steeds per onderwerp is aangegeven in welk artikel van de Wm dit is geregeld. Wilt u direct kunnen zoeken naar de toelichting op een specifiek artikel van de Wet milieubeheer, ga dan naar ‘Overzicht van paragraaf- en artikelindeling van de Wm'. Wilt u eerst een algemene toelichting en overzicht van de m.e.r.-procedure, ga dan naar ‘Wat zijn de procedurele en inhoudelijke eisen?'.

Besluit milieueffectrapportage

Naast de Wet milieubeheer is het Besluit milieueffectrapportage (Besluit m.e.r.) belangrijk om te kunnen bepalen of bij de voorbereiding van een plan of een besluit de m.e.r.-procedure moet worden doorlopen. Het Besluit m.e.r. is een algemene maatregel van bestuur (AMvB). Dat de m.e.r.-plicht voor een belangrijk deel is geregeld in het Besluit m.e.r. volgt uit art. 7.2 Wm. In deze handleiding is de inhoud en werking van het Besluit m.e.r. toegelicht. Wilt u meer informatie over het Besluit m.e.r., ga dan naar ‘In welke gevallen is m.e.r. of m.e.r.-beoordeling verplicht?'.

‘Vertaling' van twee Europese richtlijnen

De wettelijke verankering van m.e.r. in de Wet milieubeheer en het Besluit m.e.r. vormt de ‘vertaling' (omzetting) van twee Europese richtlijnen naar de Nederlandse situatie:

• De Europese richtlijn betreffende de milieubeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten van 13 december 2011 (2011/92/EU). Deze richtlijn is gewijzigd door Richtlijn 2014/52/EU (16 april 2014). Deze richtlijn vervangt (zonder een inhoudelijke aanpassing) de oorspronkelijke richtlijn van 27 juni 1985 (85/337/EEG), gewijzigd door 97/11/EG, 2003/35/EG en 2009/31/EG.
• De Europese richtlijn betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's van 27 juni 2001 (2001/42/EG).

Van beide richtlijnen is een geconsolideerde tekst beschikbaar. Omdat de Europese richtlijnen zijn omgezet naar Nederlandse wetgeving, worden deze richtlijnen in deze handleiding niet verder toegelicht.

Koppeling aan de procedure van het plan of het besluit

Doel van m.e.r. is het milieubelang volwaardig te laten meewegen bij de voorbereiding en vaststelling van plannen en besluiten die (uiteindelijk) kunnen leiden tot belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. De m.e.r.-procedure is dus gekoppeld aan de procedure die moet worden doorlopen voor het betreffende plan of besluit, de zogenoemde ‘moederprocedure' of ‘hoofdprocedure'. Dus naast de eisen van de ‘moederprocedure' moet ook worden voldaan aan de eisen van de m.e.r.-procedure, bijvoorbeeld bij het opstellen van een structuurvisie, bestemmingsplan of vergunningaanvraag. De eisen gekoppeld aan de ‘moederprocedure' zijn in zeer uiteenlopende Wetten en regelingen vastgelegd. Dit is afhankelijk van het type plan of besluit en het bestuursorgaan dat bevoegd is tot het voorbereiden dan wel vaststellen van het betreffende plan of besluit (het zogenoemde bevoegd gezag). Deze handleiding geeft geen overzicht en beschrijving van deze eisen.

Algemene wet bestuursrecht

Bij het doorlopen van de m.e.r.-procedure moet veelal ook worden voldaan aan de algemene eisen uit de Awb. Dit betreft bijvoorbeeld eisen in relatie tot de wijze van openbare kennisgeving en ter inzage legging van stukken. Bij de toelichting op de procedurestappen in deze handleiding zijn deze eisen aangegeven. Zie ook de actuele tekst van de Algemene wet bestuursrecht.

Rechterlijke uitspraken

Voor hoe wettelijke eisen in de praktijk moeten worden geïnterpreteerd zijn rechterlijke uitspraken van belang, de zogenoemde jurisprudentie. Jurisprudentie relevant voor de interpretatie van de algemeen geldende wettelijke eisen is zoveel mogelijk verwerkt in deze handleiding. In deze handleiding worden geen concrete gevallen behandeld. Voor jurisprudentie over concrete gevallen wordt verwezen naar de jurisprudentieoverzicht op de site van de Commissie m.e.r.

Overzicht van paragraaf- en artikelindeling van de Wet milieubeheer