Is aantasten van bestaande rechten mogelijk bij verlening van een omgevingsvergunning?

Kan het bevoegde gezag bij wijziging van een omgevingsvergunning milieu, de bestaande rechten inperken?

Ja, tot op zekere hoogte kan dit. Dit staat in artikel 2.6, derde lid, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Dit derde lid van artikel 2.6 Wabo regelt dat het bevoegde gezag bij het verlenen van een revisievergunning de bestaande rechten (die de vergunninghouder ontleent aan eerdere vergunning(en), niet al te zeer mag inperken. Ze mag bij het verlenen van de revisievergunning deze rechten niet wijzigen, anders dan mogelijk zou zijn met toepassing van de mogelijkheid tot het wijzigen van de voorschrift en (artikel 2.31 Wabo) of het intrekken van de vergunning (artikel 2.33 Wabo).

Deze bepaling stond eerst in de Wet milieubebeer (Wm): in het voormalige artikel 8.4 lid 3 Wm. Uit de jurisprudentie bij de Wm blijkt dat het aantasten van doorbreken van de bestaande rechten mag, wanneer de inrichting ontoelaatbaar nadelige gevolgen voor het milieu veroorzaakt.

Anders dan onder Wm, is bij de Wabo expliciet bepaald dat ook het ingrijpen in bestaande rechten bij een revisievergunning in beginsel een recht geeft op schadevergoeding. Bij schadevergoeding gaat het om schade of kosten die redelijkerwijs niet (of niet helemaal) voor rekening van de betrokkene mogen komen.

Vanwege het beginsel ‘de vervuiler betaalt', moeten bedrijven in het algemeen zelf de kosten dragen van maatregelen in de vergunning. Ook is er geen schadevergoeding bij schade die aan de vergunninghouder zelf is te wijten, zoals het niet gebruiken van een vergunning. Verder kan het bij fasering van de vergunning of bij deelvergunningen voorkomen, dat de aanvrager de ene vergunning wel krijgt en een andere niet. Ook dan ontstaat geen recht op schadevergoeding.

Maar soms leidt toepassing van het beginsel 'de vervuiler betaalt' tot ongewenste gevolgen en is schadevergoeding wél op zijn plaats. Deze situaties zijn uitgewerkt in een Circulaire schadevergoedingen (Staatscourant 1997, nummer 246 met aanvulling in Staatscourant 1998, nummer 168).