Alternatieven: de belangrijkste aanbevelingen op een rij

• Overleg over alternatieven. U moet alle redelijkerwijs te beschouwen in overweging nemen. Dit kunt u alleen bepalen, maar een voorspoedige m.e.r.-procedure is gebaat bij overeenstemming over het aantal en het type alternatieven. Ga reeds bij het begin van de vergunningprocedure aan tafel zitten met elkaar om dit te bepalen.
• Wat in het MER niet is onderzocht kan ook niet besloten worden . Als u een m.e.r.-procedure doorloopt met enkele alternatieven kunt u uiteindelijk alleen een van de onderzochte alternatieven opnemen in het uiteindelijke besluit. Het is dus van belang om van te voren de speelruimte die nodig is voor het uiteindelijke besluit te bepalen.
• Verschillen in definiëring referentiesituatie. Om een geplande activiteit te kunnen onderzoeken dient deze afgezet te worden tegen de huidige situatie, inclusief autonome ontwikkelingen: de referentiesituatie. Bij de huidige situatie is veelal sprake van vastgestelde vergunningen en/of vigerende bestemmingsplannen. Echter in sommige gevallen kunt u ook kiezen voor de fysiek aanwezige situatie, zoals bij een oud bedrijventerrein dat niet volgebouwd zal gaan worden in de komende 10 jaar. Bepaal van te voren wat de referentiesituatie voor uw project is.
• Voorkomen en mitigeren van nadelige milieueffecten . Als er sprake (haalbare) maatregelen zijn om belangrijke nadelige milieueffecten te voorkomen, te beperken of teniet kunnen doen, moet dit uiteraard onderzocht worden. Dit kan als een apart alternatief, of reeds verwerkt in de bestaande alternatieven. Het is daarbij niet de bedoeling om elementen die toch al deel uitmaken van het plan/voornemen opgevoerd worden als mitigerende maatregelen.
• Duidelijk zijn over doelen, eisen en randvoorwaarden. Alle redelijkerwijs te beschouwen alternatieven moeten in het MER meegenomen worden. Geef duidelijk aan welk doel bereikt moet worden en aan welke eisen en randvoorwaarden dit verbonden is. Zo kunt u criteria formuleren voor de keuze van realistische alternatieven. De alternatieven moeten uiteindelijk wel haalbaar zijn.
• Wees selectief als er veel alternatieven zijn. Als sprake is van veel alternatieven is het niet wenselijk dit allemaal door te rekenen en te verwerken in een MER. Het MER wordt hierdoor onleesbaar en kan daardoor aan kracht verliezen. Probeer met thema's, scenario's of principes onderscheidende criteria te formuleren. Zo kunnen een beperkt aantal alternatieven wellicht de gehele bandbreedte weergeven en kunnen overige alternatieven met een gevoeligheidsanalyse beschouwd worden.
• Benut creativiteit en gebiedskennis. Denk van te voren goed na welke alternatieven mogelijk zijn om een voorgenomen activiteit mogelijk te maken. Het kan helpen hier creatief over na te denken om zo in het MER een goede bandbreedte binnen de te beschouwen alternatieven te bereiken. Het bevoegd gezag speelt hier een belangrijke rol in, die is vaak goed op de hoogte wat er in het gebied speelt. Dit biedt ook op tijd inzicht in de gevoeligheden bij het uitwerken van de alternatieven en bij de uitwerking van de milieueffecten.

Met behulp van eenpraktijkvoorbeeld krijgt u inzicht in de wijze waarop deze aanbevelingen toegepast kunnen worden.