Lichthinder in het Activiteitenbesluit
Omwonenden kunnen last hebben van licht. Vaak komt de overlast door schijnwerpers tegen inbraak, lichtbakken met reclame of verlichte sportvelden.
Het Activiteitenbesluit regelt lichthinder en de bescherming van het donkere landschap grotendeels met de zorgplicht.
Behalve voor assimilatiebelichting bij glastuinbouw en voor verlichting van sportterreinen - daar zijn wel voorschriften voor.
Daarnaast beschermt de Wet milieubeheer de duisternis en het donkere landschap.
Wat is lichthinder?
Er bestaat geen definitie van het begrip 'lichthinder'. Wel kan het bevoegd gezag de 'Richtlijn lichthinder' van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) gebruiken.
Voorschriften in het Activiteitenbesluit
Het Activiteitenbesluit geeft voorschriften voor:
Voor andere aspecten is (net als bij andere activiteiten) maatwerk mogelijk met de zorgplichtbepaling.
Bescherming omwonenden met de zorgplicht
Met de zorgplicht van artikel 2.1 Activiteitenbesluit kunt u lichthinder voorkomen of verminderen tot een aanvaardbaar niveau. Omwonenden kunnen last hebben van licht van:
- Lichtinstallaties
- Toestellen
- Windturbines
- Gebouwen
- Werkzaamheden
Maatregelen
Schijnwerpers en armaturen goed afstellen en richten, kan hinder voorkomen. Dit helpt tegen de intensiteit van directe en indirecte lichtinstraling. Als hinder ontstaan door knipperen, flikkeren of de kleur van de verlichting, zijn andere maatregelen nodig.
Windturbines kunnen slagschaduwen en schittering veroorzaken. Een juiste coating, frequentie en eventueel stilstandvoorzieningen kan hiertegen helpen.
Lokaal maatwerk
Omdat dat lichthinder een plaatselijk probleem is, is lokaal maatwerk nodig. In de praktijk blijkt dit te werken. Goed overleg tussen bevoegd gezag en ondernemer leidt vaak tot het oplossen van de knelpunten.
Gebruiksafspraak
Een andere mogelijkheid is een gebruiksafspraak tussen de gehinderden en de gebruiker van de installatie. Het bevoegd gezag kan zo'n gebruiksafspraak vastleggen in een maatwerkvoorschrift, als dat nodig is.
Bescherming van het donkere landschap
De bescherming van de duisternis en het donkere landschap valt onder de Wet milieubeheer (Wm). Namelijk onder de gevolgen voor het fysieke milieu gezien vanuit het belang van de bescherming van landschappelijke, natuurwetenschappelijke en cultuurhistorische waarden (artikel 1.1 lid 2 Wm).
Het beschermen van de duisternis en het donkere landschap valt daarmee ook onder de zorgplicht. Het bevoegd gezag kan met de zorgplicht maatregelen of voorzieningen voorschrijven. Dat kan alleen, als de inrichting in een aangewezen gebied ligt. Dat wil zeggen: een gebied waarvoor het bevoegd gezag eisen heeft opgesteld om de duisternis of het donkere landschap te beschermen. Bijvoorbeeld met een beleidsregel, verordening of een bestemmingsplan (pdf, 7.2 MB).
De 'Richtlijn lichthinder' van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) is een handig hulpmiddel. Er bestaat trouwens geen meet- en onderzoeksverplichting voor de ondernemer.
Meer over lichthinder kunt u lezen bij lichthinder onder functies/activiteiten onder het onderdeel Ruimte.
Jurisprudentie
In Rechtbank Oost-Brabant, SHE 13/3795 en SHE 13/4307, 17 maart 2014, Sint Anthonis, kwam lichthinder van een melkrundveehouderij aan de orde. Eisers waren bang voor schade aan hun vollegronds-snijbloemenkwekerij door de lampen van de stallen. De lichtuitstraling van het melkrundveebedrijf was vergelijkbaar met volle maan (0,29 lux). Bovendien stonden een bedrijfswoning en loods tussen de lichtbron. Er was geen sprake van lichthinder.
In ABRvS 201200823/1/A4, 3 juli 2013, gemeente Lansingerland had de gemeente aansluiting gezocht bij de voorschriften in bijlage 2 bij het voormalige Besluit glastuinbouw. Dat mocht van de Afdeling.
In ABRvS 200404986/1 van 9 februari 2005 ging het om een nadere eis bij voorschrift 4.5.1 van het voormalige Besluit horeca, sport en recreatie. Daarin stonden normen voor de verticale verlichtingssterkte en de lichtsterkte bij de meest nabijgelegen woningen. Het bevoegd gezag had ook voorzieningen voorgeschreven, om aan de normen te voldoen. Ze had zich gebaseerd op de Algemene richtlijn betreffende lichthinder van de NSVV.
