Systematiek NSL

Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is een plan om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. Het NSL houdt rekening met voorgenomen grote projecten die de luchtkwaliteit verslechteren en zet hier maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren tegenover. Het pakket van maatregelen is zo opgesteld dat het de negatieve effecten van de ruimtelijke projecten ruimschoots compenseert.

Noodzaak

Nederland heeft de Europese normen voor PM10 op 1 januari 2005 en voor NO2 op 1 januari 2010 niet gehaald. Nederland kan in het algemeen wél voldoen aan de normen voor de andere stoffen in de Europese richtlijn luchtkwaliteit. Lidstaten kunnen op basis van de richtlijn uitstel vragen om aan de normen te voldoen. Voorwaarde hiervoor is dat de lidstaat aantoont binnen een uitsteltermijn wel aan de normen te kunnen voldoen. Deze termijn is maximaal zes jaar voor PM10 en vijf jaar voor NO2.

De Nederlandse overheid laat in het NSL zien hoe zij de normen voor PM10 en NO2 in respectievelijk 2011 en 2015 gaat halen. Het NSL vormde de basis voor het verzoek om uitstel aan de Europese Commissie, het zogenaamde derogatieverzoek. Op 7 april 2009 gaf de Europese Commissie het gevraagde uitstel. Het Besluit derogatie wijst de zones en agglomeraties aan die uitstel hebben gekregen om aan de normen voor PM10 en NO2 te voldoen.

Doelen NSL

Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit NSL geeft aan dat overal in Nederland, met het verkregen uitstel (derogatie), op de daarvoor gestelde tijden wordt voldaan aan de geldende Europese luchtkwaliteitsnormen voor PM10 (2011) en NO2 (2015).

Het NSL heeft twee hoofddoelen:

  • Het verbeteren van de luchtkwaliteit voor de volksgezondheid zodat aan de Europese grenswaarden wordt voldaan.
  • Het bieden van ruimte voor ruimtelijke projecten en faciliteren van de onderbouwing daarvan voor luchtkwaliteit.

Grondslag en looptijd

De Wet milieubeheer (Wm), artikel 5.12 en verder, vormt de juridische grondslag voor het NSL. Het NSL werd op 1 augustus 2009 van kracht, met een looptijd tot 1 augustus 2014. Vervolgens is het NSL verlengd tot en met 31 december 2016. Daarna is het NSL voor een tweede keer verlengd tot en met de inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Gevolgen

Sinds het NSL op 1 augustus 2009 in werking trad:

  • Moet Nederland uiterlijk op 11 juni 2011 aan de jaargemiddelde en daggemiddelde normen voor PM10 voldoen (zonder uitstel was dit januari 2005). Tot die tijd gelden tijdelijk verhoogde grenswaarden.
  • Moet Nederland uiterlijk op 1 januari 2015 aan de jaargemiddelde norm voor NO2 voldoen (met uitzondering van de agglomeratie Heerlen/Kerkrade die al op 1 januari 2013 moet voldoen). Zonder uitstel was dit in januari 2010. Tot die tijd gelden tijdelijk verhoogde grenswaarden.
  • Geldt dat een project 'niet in betekenende mate' (NIBM) bijdraagt aan de luchtverontreiniging, als het effect op de luchtkwaliteit minder is dan 3% van de jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram/m3 (dus minder dan 1,2 microgram/m3).
  • Kan het bevoegd gezag het NSL gebruiken om een project te onderbouwen dat 'in betekenende mate' bijdraagt aan de luchtverontreiniging op voorwaarde dat het project in het NSL staat.
  • Zijn overheden verplicht de maatregelen in het NSL uit te voeren.
  • Is het monitoringstelsel van kracht.

Tijdelijk verhoogde grenswaarden

Tijdens de derogatieperiode (tot en met 2015) waren verhoogde grenswaarden van kracht. De verhoogde grenswaarde voor PM10 was 48 microgram per m3 voor de jaargemiddelde concentratie, in plaats van 40 microgram per m3. De daggemiddelde concentratie was 75 microgram per m3, in plaats van 50 microgram per m3. De daggemiddelde concentratie mag maximaal vijfendertig maal per kalenderjaar worden overschreden (zie bijlage 2 bij de Wm, voorschrift 4.2).

De verhoogde grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie NO2 was 60 microgram per m3 (zie bijlage 2 bij de Wm, voorschrift 2.1a).

Wijziging project of maatregel melden

Een project of maatregel in het NSL kan gewijzigd, vervangen of toegevoegd worden via een melding aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Stemt de staatssecretaris in met de melding? Dan wordt deze onderdeel van het NSL, zie de actuele lijst met ingestemde meldingen (pdf, 196 kB).

Vindplaats

Het NSL is te downloaden van de website van de rijksoverheid.