Planschade

De Wet ruimtelijke ordening (Wro) heeft een regeling voor de schade die ruimtelijke plannen en besluiten kunnen veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan een waardedaling van onroerend goed. De gemeente kan aan degene die schade lijdt een tegemoetkoming geven. Voorwaarde is dat de schade niet redelijkerwijs voor zijn rekening is en geen andere vergoeding mogelijk is (artikel 6.1 Wro).

Planschade en veehouderijen

Stel: een gemeente ontwikkelt een bestemmingsplan, dat de vestiging van een veehouderij mogelijk maakt. De gemeente zou daarbij het risico kunnen lopen op een schadeclaim. Zo zouden omwonenden een schadeclaim bij de gemeente kunnen indienen. Zij verwachten misschien dat de waarde van hun woning zal dalen, waarbij ze ook kunnen wijzen op mogelijke risico’s voor hun gezondheid.

Ook is denkbaar dat een eigenaar van een veehouderij een schadeclaim bij de gemeente indient. Bijvoorbeeld als hij zijn bedrijf niet meer kan uitbreiden vanwege strijd met het bestemmingsplan als gevolg van de mogelijke gezondheidsrisico’s van zijn bedrijf.

Jurisprudentie

Afwijzing planschade

In uitspraak nr. 201605624/1/A2, 28 juni 2017, heeft de gemeente Montferland een verzoek om planschade afgewezen. Appellanten stellen dat zij wel planschade ondervinden en verwijzen daarbij naar het Onderzoek veehouderij en gezondheid omwonenden (VGO-hoofdrapport). De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelt:

9.2. In het rapport waar [appellant] e.a. naar verwijzen is geconcludeerd dat geen eenduidig antwoord kan worden gegeven op de vraag of het wonen in de buurt van veehouderijen effect kan hebben op de gezondheid van omwonenden. Dit betekent dat uit het rapport niet kan worden afgeleid dat het wonen in de buurt van veehouderijen tot gezondheidsschade leidt. Op basis van dit rapport kan daarmee geen objectief te verwachten overlast van de nieuwe bestemming worden aangenomen. Dat, zoals [appellant] e.a. stellen, de vrees voor het ontstaan van gezondheidsschade feitelijk van invloed is op de waarde van de woning, is in het kader van de beoordeling van een aanvraag om een tegemoetkoming in planschade niet van belang. De angst van toekomstige kopers speelt immers geen rol in de planologische vergelijking en dient evenzeer buiten beschouwing te worden gelaten bij de vaststelling van een eventuele waardevermindering van een onroerende zaak.

Toekenning planschade

Er zijn verder uitspraken over de toekenning van schadevergoeding bij bestemmingsplannen die het plaatsen van UMTS-masten mogelijk maken. Bij UMTS-masten is soms ongerustheid over mogelijke gezondheidsproblemen vanwege elektromagnetische straling.

Daarbij volgt de rechter de lijn: bij een beoordeling van een schadeclaim in het kader van een ruimtelijk plan zijn alleen de ruimtelijke gevolgen en de objectief te verwachten overlast van belang. Subjectieve elementen spelen daarbij geen rol. Onbestemde angst voor vermeende gezondheidsrisico’s spelen geen rol in de planologische vergelijking. Zie uitspraak nr. 200903485/1/H2, 21 oktober 2009 (Barendrecht) en 201102181/1/H2, 30 november 2011 (Maasdonk).