Zelf meten
Het is ook mogelijk om zelf fijnstof te meten. Zowel door overheden als particulieren.
Voor burgers is iSPEX een goed voorbeeld van hoe je de luchtkwaliteit kan meten en bij kan dragen aan de kennisontwikkeling over luchtkwaliteit.
Voor overheden kan zelf meten een keuze zijn om beter inzicht te krijgen in de lokale luchtkwaliteit.
iSPEX
iSPEX is een manier om fijnstof te meten. Door een opzetstukje voor de lens van een iPhone (4, 4S of 5) te klikken verandert dit alledaagse gebruiksvoorwerp in een wetenschappelijk instrument. Dit instrument meet eigenschappen van de kleine deeltjes in de lucht. Het doel van het iSPEX project is om meer te weten te komen over fijnstof dat boven onze hoofden zweeft. Er zijn in Nederland en Europa meetdagen georganiseerd. De uitkomsten van de iSPEX-metingen staan op de website van het RIVM.
Meetplan
Goed meten om te toetsen aan de Europese norm is lastig en duur. Het is daarom belangrijk dat een gemeente stil staat bij de vraag: Is het haalbaar om zelf metingen te verrichten naar de concentratie van fijnstof?
Zelf meten is vaak niet nodig. De gegevens van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML) voeden de rekenmodellen, zoals de NSL-Rekentool. Daarnaast luidt de conclusie uit een rapport vergelijking tussen NO2 metingen en rekenresultaten van RIVM dat de verschillen tussen metingen en berekeningen klein zijn.
Het RIVM heeft voor dat rapport in 2010 met Palmesbuisjes NO2-metingen uitgevoerd. Dit was een onderdeel van de werkzaamheden voor de monitoring van het NSL. Het doel van de aanvullende metingen is een beeld te krijgen van de luchtkwaliteit op plaatsen waar LML geen continue metingen verricht. In het rapport zijn NO2-metingen vergeleken met rekenresultaten.
Hebt u hulp nodig bij het kiezen tussen rekenen en meten van luchtkwaliteit? Raadpleeg het CROW-document 'Afwegingskader bepalen lokale luchtkwaliteit - Wanneer is het meten van luchtkwaliteit zinvol?'.
Als u een meting uitvoert, kunt u de Rbl als handvat gebruiken. Deze wordt gebruikt voor het LML. Wij adviseren een goed meetplan op te stellen. Hierin besteedt u aandacht aan:
- de duur van de meetperiode
- de locatie
- het aantal meetpunten
- het soort apparaat en de vergelijkbaarheid met de Europese standaard
Meetresultaten van fijnstof zijn afhankelijk van:
- Het apparaat: het type apparaat (eigen correctiefactor) en de instelling van het apparaat
- De omgevingstemperatuur
- De samenstelling van fijnstof
Bedenk ook dat metingen van de toekomstige luchtkwaliteit per definitie niet mogelijk is. Een meting stelt alleen de luchtkwaliteit vast op een bepaald moment en voor de exacte plaats waar ze gemeten is.