Hoogspanningslijnen en wonen

Bij het mogelijk maken van woningen nabij bovengrondse hoogspanningslijnen moet rekening worden gehouden met de magneetvelden langs de hoogspanningslijnen.

De afgelopen jaren is hier meer aandacht voor. Dit komt omdat er statistische aanwijzingen zijn dat de magneetvelden van bovengrondse hoogspanningslijnen mogelijk van invloed zijn op de gezondheid van kinderen. Het is niet aangetoond dat de hoogspanningslijnen echt de oorzaak zijn.

Bij het mogelijk maken van een nieuwe functie bij hoogspanningslijn moet rekening gehouden worden met de:

• magneetveldzone
• zakelijk rechtstrook

Magneetveldzone

Voorkomen moet worden dat nieuwe gevoelige functies binnen de magneetveldzone van 0,4 microTesla liggen. Dit blijkt uit het advies van het rijk uit 2005 (pdf, 36 kB) en de toelichtende brief van 2008 (pdf, 1 MB) over bovengrondse hoogspanningslijnen.

In de brieven van 2005 en 2008 is toegelicht dat bestemmingen waar kinderen (tot 15 jaar) langdurig kunnen verblijven worden aangemerkt als gevoelig. Het gaat hierbij om woningen, scholen, crèches en kinderopvangplaatsen. 'Zoveel als redelijkerwijs mogelijk' houdt in dat er een zorgvuldige afweging moet plaatsvinden.

De voor- en nadelen en de specifieke lokale omstandigheden kunnen ertoe leiden dat er besloten wordt om dergelijke functies toch binnen de zone toe te staan. Gemeenten, provincies en het rijk moeten hierbij hun eigen verantwoordelijkheid nemen bij het maken van keuzen.

Zones magneetvelden

Op de website van het RIVM staat een atlas met de indicatieve zones voor magneetvelden van alle bovengrondse hoogspanningslijnen. De indicatieve zones zijn de meest ruime afstanden waar rekening mee moet worden gehouden.

Er kan een kleinere afstand aangehouden worden dan de indicatieve zone. In overleg met de leidingbeheerder moet dan een berekening worden uitgevoerd naar de omvang van de specifieke zone.

Afhankelijk van de uitkomsten van de berekening kan dan soms uitgegaan worden van een kortere afstand tussen de bovengrondse hoogspanningslijn en de gevoelige bestemming. Als het nodig of wenselijk is, kunnen maatregelen worden opgenomen om de zone te versmallen. In de hierboven aangehaalde brief van 2005 is hierover informatie opgenomen.

Zorgvuldige afweging

Het bestemmingsplan houdt rekening met de magneetveldzone. Dit betekent dat, voorkomen moet worden dat er gevoelige functies binnen een zone van een hoogspanningslijn komen te liggen. Is dit wel het geval, dan moet er een zorgvuldige afweging plaatsvinden.

Dit blijkt ook uit twee uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS 29 december 2010, nr. 200908100/1/R1 en ABRvS 21 januari 2009, nr. 200802705/1). De verantwoording hiervan moet opgenomen worden in de toelichting van het bestemmingsplan. Het is niet nodig om de magneetveldzones vast te leggen in de regels en verbeelding van het bestemmingsplan.

Zakelijk rechtstrook

Aan weerszijden van een hoogspanningslijn is in het algemeen sprake van een zakelijk rechtstrook. Privaatrechtelijk is geregeld dat binnen een bepaalde afstand van de leiding geen bebouwing mag komen.

Dit kan vertaald zijn in het bestemmingsplan voor de hoogspanningslijn. De zakelijk rechtstrook heeft dan een dubbelbestemming Leiding-Hoogspanningsverbinding. In de regels kunnen beperkingen staan voor de bouwmogelijkheden.