Bestemmingsplan

De toelichting van het bestemmingsplan bevat een motivering over lichthinder. Twee situaties zijn van belang (zie de paragraaf Gevoelige functies):

• is de nieuwe functie met lichtbron, passend bij nabij de lichtgevoelige functies in het gebied
• is de nieuwe gevoelige functie passend nabij een bestaande lichtbron

De toelichting van het bestemmingsplan bevat een paragraaf over de wijze waarop in de juridische regeling is omgegaan met het aspect licht. Deze verplichting vloeit voort uit artikel 3.1.6 onder d Bro. In dit artikel staat een verwijzing naar artikel 3.2 Awb. Hierin is geregeld dat het gemeentebestuur bij haar besluitvorming de nodige kennis omtrent de relevante feiten en de af te wegen belangen vergaart.

Er vindt, uitzonderingen daargelaten, geen directe vertaling plaats van het aspect licht in de juridische regeling van het bestemmingsplan (verbeelding en regels). Wel moet in de planvorming rekening worden gehouden met het aspect licht in relatie tot toegelaten functies. In de toelichting van het bestemmingsplan is terug te vinden wat de overwegingen zijn geweest met betrekking tot de functie die wordt toegestaan in relatie tot licht(hinder).

Regel hoogte lichtmasten

De juridische regeling van het bestemmingsplan regelt de toelaatbare functies en toelaatbare bouwwerken. Het aspect licht wordt daarom over het algemeen niet rechtstreeks in de regels van het bestemmingsplan opgenomen. Het is wel mogelijk om in het bestemmingsplan indirect lichtbronnen toe te staan of te verbieden.

Voor kunstmatige verlichting bij sportvelden geldt dat de lichtmasten een zekere hoogte moeten hebben. Het bestemmingsplan regelt de hoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde.

Stel het is wenselijk om lichtmasten toe te staan, dan kan de hoogte van bouwwerken geen gebouwen zijnde bijvoorbeeld maximaal 5 meter bedragen.

Stel het is niet wenselijk om lichtmasten toe te staan, dan kan de maximale hoogte van bouwwerken geen gebouwen zijnde op maximaal 2 meter worden gesteld. De impact van de lichtbron is immers anders bij een maximale hoogte van 2 meter dan bij een maximale hoogte van 5 meter.

Beperk milieucategorie bedrijven

Een tweede manier om lichtbronnen wel of niet toe te staan is via maximale categorieën voor bedrijven. Op basis van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) publicatie ‘Bedrijven en milieuzonering'. Het aspect licht is een van de criteria voor de indeling van een bedrijf in een bepaalde categorie.

Zo kan het bestemmingsplan bijvoorbeeld bedrijven toelaten tot maximaal categorie 3. Dit zijn bedrijven met een richtafstand van 100 meter tot woningen. Via de Staat van Bedrijfsactiviteiten kan het bestemmingsplan het aspect licht in enige mate regelen. Bedrijven waarbij lichthinder speelt kunnen worden uitgesloten van de Staat van Bedrijfsactiviteiten.

Milieukwaliteitseisen opnemen

Tot slot is het mogelijk om in specifieke gevallen in het bestemmingsplan milieukwaliteitseisen met betrekking tot licht op te nemen. Het bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Schouwen-Duiveland bevat de volgende bepaling:

kassenbedrijven zijn toegelaten, met dien verstande dat kassen aan de binnenzijde volledig moeten zijn afgeschermd tegen horizontale en verticale lichtuitstraling als gevolg van het gebruik van assimilatiebelichting.

In dit specifieke geval van de kassen in Schouwen-Duiveland heeft de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS, 24 juli 2002, nr. 200104384/1) overwogen: "Het bestemmingsplan biedt het juridisch-planologische kader, waarin ook de mogelijke gevolgen voor het milieu, waaronder aantasting van de landschappelijke waarde van het aan de orde zijnde gebied, dienen te worden meegewogen. Bij afweging van de betrokken belangen hebben verweerders in navolging van de gemeenteraad aan het belang van het behoud van het donker nachtlandschap van het gebied een groter gewicht toegekend. Het stellen van eisen aan de afscherming van kassen is daarmee ruimtelijk relevant en het maakt daarbij niet uit dat ook via de milieuwetgeving eisen kunnen worden gesteld aan het afschermen van kassen."

Het is dus mogelijk dat bepaalde bestemmingen, met een grote lichtuitstraling te weren. En zelfs dat er voorwaarden worden gesteld aan de afscherming van kassen in het belang van het behoud ervan een donker nachtlandschap.