Koeling aan boord van schepen of vliegtuigen

Schepen of vliegtuigen en ander vliegend materieel kunnen koelapparatuur bevatten. Als deze apparatuur (H)CFK's of HFK's bevat valt deze onder de Verordening ozonlaagafbrekende stoffen of de F-gassenverordening.

Op deze pagina wordt met Besluit bedoeld: Besluit gefluoreerde broeikasgassen en ozonlaagafbrekende stoffen. Met 'pagina in handleiding' wordt verwezen naar informatie in de handleiding Toezicht regelgeving f-gassen en ozonlaagafbrekende stoffen.

Preventie van emissies

Lekkages moeten zoveel mogelijk voorkomen worden. De gebruiker van de apparatuur treft alle uitvoerbare voorzorgsmaatregelen om lekkage en emissies te voorkomen of tot een minimum te beperken.

De gebruiker van de apparatuur is verplicht lekkage zo spoedig mogelijk te laten repareren. De F-gassenverordening koppelt hier geen termijn aan, maar geeft wel aan dat de reparatie zonder nodeloos uitstel moet plaatsvinden.

Er geldt een verbod op het gebruik van (H)CFK's voor service en onderhoud. Ook het tijdelijk leegtrekken van de apparatuur voor onderhoud en reparatie is bij apparatuur met (H)CFK's verboden. Dit omdat het terug stoppen van het koudemiddel valt onder service en onderhoud. De apparatuur moet in dat geval ontmanteld worden. Meer informatie staat op de pagina uitfaseren stoffen.

Preventie van emissies
stof verplichting verbodsbepaling
f-gassen Artikel 3 lid 2 en 3 EU 517/2014 Artikel 4 lid 1 Besluit
ozonlaag afbrekende stoffen Artikel 23 lid 1 en 2 EG 1005/2009 Artikel 8 lid 3 Besluit

Terugwinning van koudemiddel door gecertificeerd personeel

Voor het terugwinnen van gefluoreerde broeikasgassen uit mobiele apparatuur in schepen of vliegtuigen stelt de F-gassenverordening geen certificaat verplicht. De F-gassenverordening bepaalt alleen dat het terugwinnen moet worden uitgevoerd door natuurlijke personen die over passende kwalificaties beschikken. Volgens het Besluit gefluoreerde broeikasgassen en ozonlaagafbrekende stoffen worden alleen personen die zijn gecertificeerd door een daartoe erkende instelling aangemerkt als personen die over passende kwalificaties beschikken. Dus ook voor het terugwinnen van f-gassen uit mobiele apparatuur in schepen of vliegtuigen is een persoonscertificaat verplicht.

Definitie terugwinnen

De F-gassenverordening EU 517/2014 geeft in artikel 2 een definitie voor terugwinnen. Onder terugwinnen valt het verzamelen van F-gassen uit apparatuur of producten. Dit geldt ook voor het tijdelijk opslaan van F-gassen in een apart buffervat tijdens onderhoud of service. De persoon die de terugwinning uitvoert heeft altijd een persoonscertificaat nodig.

Terugwinning van koudemiddel door gecertificeerd personeel
stof verplichting verbodsbepaling
f-gassen Artikel 8 lid 3 EU 517/2014 Artikel 6 lid 1 Besluit
ozonlaag afbrekende stoffen Artikel 22 lid 4 en 5 EG 1005/2009 Artikel 9 lid 1 Besluit

Verkrijgen van een f-gassen persoonscertificaat

Een monteur kan een persoonscertificaat krijgen door het afleggen van een examen bij een door de Minister van Infrastructuur en Milieu aangewezen exameninstelling. Voor koelapparatuur is dit STEK. STEK kan u nader informeren over de examens.

Aanvragen duplicaat f-gassen persoonscertificaat

Het is mogelijk een duplicaat van een F-gassen persoonscertificaat te ontvangen. Een duplicaat van een F-gassen persoonscertificaat die u heeft verkregen via een exameninstelling, vraagt u aan bij die exameninstelling.

Het is niet meer mogelijk een duplicaat van een F-gassen persoonscertificaat aan te vragen via Rijkswaterstaat. Het gaat hier om een duplicaat van een certificaat die u kreeg via de omruilactie van STEK diploma's. Deze service is overgenomen door STEK. Alle informatie om een duplicaat aan te vragen bij STEK vindt u op de website stek.nl/voor-examenkandidaten/diplomas/.


vliegtuig