Voorbeelduitwerking Regime 1: Coaten van hout

Beschrijving bedrijf

Een meubelfabrikant maakt beuken eetkamerstoelen. De stoelen worden gebeitst en tweemaal gelakt. Voor het beitsen maakt de fabriek gebruik van een water- beits, die wordt gedompeld. Voor zowel de grondlaklaag als de aflaklaag gebruikt men een zuurhardende lak, die bestaat uit een stamlak, verharder en verdunner.

Berekening van basisgegevens

Om aan afdeling 2.11 te kunnen toetsen is het nodig de totale emissie en de beoogde emissie te berekenen. Voor een correcte berekening van de totale emissie moet eerst bepaald worden welke situatie volgens stap 3 van hoofdstuk 4 'Oplosmiddelenboekhouding' van toepassing is. Er is geen nageschakelde techniek aanwezig en er is geen sprake van hergebruik binnen of buiten de activiteit. Hieruit is af te leiden dat voor deze situatie de oplosmiddelenboekhouding moet worden uitgewerkt volgens stap 4a van hoofdstuk 4 'Oplosmiddelenboekhouding'. Voor de berekening van verbruik, input en totale emissie gelden dan de volgende formules:

  • Verbruik = I1
  • Input = I1
  • Totale emissie = I1 - O6

Er is bij deze activiteit geen sprake van VOS als onderdeel van het product die als O7 gerekend mag worden. Daarnaast moet in de oplosmiddelenboekhouding de referentie-emissie en de beoogde emissie zijn opgenomen.

Berekening verbruik

Het jaarlijkse VOS-verbruik komt in deze situatie overeen met de hoeveelheid ingezet VOS (I1). De hoeveelheid ingezet VOS (I1) kan worden bepaald door het VOS-gehalte van de verschillende preparaten te vermenigvuldigen met de hoeveelheid jaarlijks verbruikt preparaat en de uitkomsten hiervan vervolgens bij elkaar op te tellen. In dit voorbeeld is het verbruik gelijk aan 16.093 kg VOS (zie de volgende twee tabellen).

Berekening hoeveelheid verbruikt preparaat

De voorraadregistratie geeft per preparaat inzicht in de beginvoorraad, de eindvoorraad en de hoeveelheid ingekochte lakken en beitsen over een periode van één jaar. Ook ingekochte preparaten die weer verkocht zijn zonder te zijn gebruikt, worden weergegeven.

De jaarlijks gebruikte hoeveelheid preparaat volgt uit de volgende formule:

Productverbruik (liter) = BP + IP - EP - VAP

  • BP = Beginvoorraad
  • IP = Ingekocht
  • EP = Eindvoorraad
  • VAP = Verkocht/afgevoerd
Gegevens voor Berekening hoeveelheid verbruikt preparaat

Omschrijving

Product

IP

BP

EP

VAP

IP+BP-EP-VAP

Ingekocht in 2013

(liter)

Voorraad per 1 jan 2013

(liter)

voorraad per 1 jan 2014

(liter)

Afgevoerd en/ of verkocht preparaat in 2013 (liter)

totaal jaarlijks verbruikt preparaat

(liter)

1. waterbeits

10.000

100

800

0

9.300

2. stamlak

21.000

300

500

0

20.800

3. verharder

2.200

50

80

0

2.170

4. verdunner

3.600

80

130

0

3.550

Het VOS-gehalte van de producten kan worden afgeleid uit de veiligheidsinformatiebladen.

Voorbeeld berekening hoveelheid verbruikt preparaat

Omschrijving product

A

B

I1 =A*B

VOS-gehalte

(g/liter)

Totaal verbruikt preparaat

(liter)

Ingezet VOS

(kg)

1. waterbeits

230

9.300

2.139

2. stamlak

450

20.800

9.360

3. verharder

661

2.170

1.434

4. verdunner

890

3.550

3.160

Totaal

16.093

Berekening input

De VOS-input komt in deze situatie eveneens overeen met de hoeveelheid ingezet VOS (I1) en is gelijk aan 16.093 kg VOS.

Berekening totale emissie

De feitelijke emissie komt in deze situatie overeen met de input (I1) verminderd met de hoeveelheid VOS in afval (O6).

Berekening hoeveelheid ingezet VOS (I1)

De hoeveelheid ingezet VOS was reeds bepaald bij de berekening van het verbruik en is gelijk aan 16.093 kg VOS.

Berekening hoeveelheid VOS in afval (O6)

O6 kan worden achterhaald door middel van kentallen (als die aanwezig zijn), met behulp van informatie van de afvalinzamelaar of -verwerker, of door bemonstering. In deze situatie is de jaarlijks afgevoerde hoeveelheid VOS in de afgevoerde lakrestanten 250 kg.

Berekening feitelijke (totale) emissie

Feitelijke emissie:

I1 - O6 = 16.093 - 250 = 15.843 kg VOS

Berekening beoogde emissie

De beoogde emissie kan worden afgeleid uit de referentie-emissie die op zijn beurt wordt bepaald uit de hoeveelheid verbruikte vaste stof.

Bepaling vaste stofgehalte per preparaat

Met behulp van veiligheidsinformatiebladen en technische informatiebladen kunnen het VOS-gehalte, het watergehalte en de dichtheid van beits, stamlak, verharder en verdunner worden achterhaald. Met deze gegevens kan het vaste-stofgehalte van de verschillende preparaten als volgt worden berekend:

Gegevens voor Bepaling vaste stofgehalte per preparaat

Omschrijving

Product

A

B

C

D=(1000*C)-A-B

VOS-gehalte

(g/liter)

Waterge-halte

(g/liter)

Dichtheid

(g/liter)

Vaste-stofgehalte (g/liter)

1. waterbeits

230

660

1

110

2. stamlak

450

0

1

550

3. verharder

661

17

0,87

190

4. verdunner

890

0

0,89

0

Bepaling jaarlijks verbruik vaste stof

Door het vaste-stofgehalte te vermenigvuldigen met de jaarlijks verbruikte hoeveelheid preparaat kan de jaarlijkse verbruikte hoeveelheid vaste stof per preparaat worden bepaald en ook de totale jaarlijks verbruikte hoeveelheid vaste stof.

Gegevens voor Bepaling jaarlijks verbruik vaste stof

Omschrijving

Product

A

B

C=A*B

Vaste stofgehalte

(g/liter)

Totaal jaarlijks verbruikt preparaat

(liter prep.)

Jaarlijks verbruikte hoeveelheid vaste stof (kg)

1. waterbeits

110

9.300

1.023

2. stamlak

550

20.800

11.440

3. verharder

190

2.170

412

4. verdunner

0

3.550

0

Totaal

12.875

Bepaling referentie-emissie

De referentie-emissie is de emissie in de situatie dat nog geen maatregelen zijn genomen. De referentie-emissie wordt berekend aan de hand van de totale jaarlijkse verbruikte vaste stof van alle gebruikte preparaten vermenigvuldigd met de vermenigvuldigingsfactor (zie tabel eisen Regime 1). Verdunners bezitten over het algemeen geen vaste stof.

Voor "Coating van hout" (de activiteit in de voorbeeld-situatie) geldt een vermenigvuldigingsfactor van 4. Dat leidt tot de volgende berekening:

Referentie-emissie=

4 * 12.875 kg vaste stof = 51.500 kg VOS

Bepaling beoogde emissie

De beoogde emissie kan worden berekend door de referentie-emissie te vermenigvuldigen met het vereiste percentage, zoals dat in de tabel met eisen voor Regime 1 wordt genoemd bij de betreffende activiteit. Voor 'coating van hout' (de voorbeeld-situatie) betekent dit dat gezien het huidige verbruik (=16.093 kg VOS) een percentage van 40% van de referentie-emissie wordt aangehouden.

Beoogde emissie=

40% x 51.500 kg VOS = 20.600 kg VOS

Conclusie

De feitelijke emissie van dit bedrijf (15.843 kg VOS) is lager dan de beoogde emissie (20.600 kg VOS). Dit bedrijf voldoet aan de eisen van het besluit.