Voorbeelduitwerking Reductieprogramma oppervlaktereiniging en ontvetten
Beschrijving bedrijf
Een bedrijf maakt kleine series van diverse producten van verschillende complexiteit en afmetingen (o.a. wieldoppen). In dit proces is het voor een deel van de productie noodzakelijk dat de producten van vetresten worden ontdaan. Het bedrijf is voor deze reinigingsstap enige jaren geleden overgeschakeld van 1,1,1 trichloorethaan in een gesloten dampontvettings-installatie naar een systeem waar voorgereinigd wordt met een hoogkokende alifatische koolwaterstof (vlampunt > 55° C) in een dompelbad.
Daarna vindt de hoofdreiniging plaats met een alkalische reiniger. Verontreinigde restanten van de alifatische reiniger worden afgevoerd als gevaarlijk afval. Het bedrijf heeft een oplosmiddelverbruik dat hoger is dan 2 ton per jaar en valt daarmee onder de werkingssfeer van afdeling 2.11.
Berekening van basisgegevens
Het bedrijf heeft aangegeven door middel van een reductieprogramma te voldoen aan de eisen van Activiteitenbesluit afdeling 2.11. Het bedrijf wil dit doen door aan te tonen dat het gemiddelde oplosmiddelgehalte van alle in de installatie gebruikte reinigingsmiddelen lager ligt dan 30 gewichtsprocent.
Ter bepaling van het gemiddelde oplosmiddelgehalte van alle in de installatie gebruikte reinigingsmiddelen mogen alleen die reinigingsmiddelen worden meegenomen die gebruikt worden voor het reinigen van oppervlakten van producten, zoals omschreven bijlage VII deel 1 van de Richtlijn Indusriële Emissies onder Oppervlaktereiniging. Reinigingsmiddelen die gebruikt worden voor andere activiteiten (bijvoorbeeld reiniging van procesapparatuur, reiniging van de ruimten, etc.) mogen hier niet worden meegeteld.
Om aan de eisen te kunnen toetsen is het nodig het totale VOS-verbruik en het totale verbruik aan oppervlaktereinigingsmiddelen te berekenen.
Daarnaast dient de totale emissie en de input te worden weergegeven in de oplosmiddelboekhouding. Voor een correcte berekening van het verbruik en de totale emissie moet eerst bepaald worden welke situatie volgens stap 3 van hoofdstuk 4 ‘Oplosmiddelenboekhouding' van toepassing is. Er is geen nageschakelde techniek aanwezig en er is geen sprake van hergebruik binnen of buiten de activiteit. Hieruit is af te leiden dat voor deze situatie de oplosmiddelenboekhouding moet worden uitgewerkt volgens stap 4a van hoofdstuk 4 ‘Oplosmiddelenboekhouding'. Voor de berekening van verbruik, input en totale emissie gelden dan de volgende formules:
|
Berekening VOS-verbruik en verbruik totaal oppervlaktereinigingsmiddelen
Het jaarlijkse VOS-verbruik komt in deze situatie overeen met de hoeveelheid ingezet VOS (I1). De hoeveelheid ingezet VOS (I1) kan worden bepaald door het VOS-gehalte (uitgedrukt in gram VOS / liter product) van de verschillende producten te vermenigvuldigen met de hoeveelheid jaarlijks verbruikt preparaat en de uitkomsten hiervan vervolgens bij elkaar op te tellen. In dit voorbeeld is het verbruik gelijk aan 2400 kg VOS (zie de volgende twee tabellen).
Berekening totale hoeveelheid verbruikt product (=reinigingsmiddel)
De voorraadregistratie geeft per product inzicht in de beginvoorraad, de eindvoorraad en de hoeveelheid ingekochte oppervlaktereinigingsmiddelen over een periode van één jaar. Ook ingekochte preparaten die weer verkocht zijn zonder te zijn gebruikt, worden weergegeven.
De jaarlijks gebruikte hoeveelheid preparaat volgt uit de volgende formule:
|
Productverbruik (liter) = BP + IP - EP - VAP
|
Product |
IP |
BP |
EP |
VAP |
IP+BP-EP-VAP |
|---|---|---|---|---|---|
|
Ingekocht in 2013 (liter) |
Voorraad per 1 jan 2013 (liter) |
voorraad per 1 jan 2014 (liter) |
Afgevoerd en/ of verkocht preparaat in 2013 (liter) |
totaal jaarlijks verbruikt preparaat (liter) |
|
|
1. alkalische reiniger |
20.000 |
100 |
800 |
0 |
19.300 |
|
2. alifatische reiniger |
3.200 |
300 |
500 |
0 |
3.000 |
Het VOS-gehalte van de producten kan worden afgeleid uit de veiligheidsinformatiebladen.
Omschrijving product |
A |
B |
I1 =A x B |
|---|---|---|---|
|
VOS-gehalte (g/liter) |
Totaal verbruikt product (liter) |
Ingezet VOS (kg) |
|
|
1. alkalische reiniger |
0 |
19.300 |
0 |
|
2. alifatische reiniger |
800 |
3.000 |
2.400 |
|
Totaal |
2.400 |
Berekening input
De VOS-input komt in deze situatie eveneens overeen met de hoeveelheid ingezet VOS (I1) en is gelijk aan 2400 kg VOS.
Berekening totale emissie
De feitelijke emissie komt in deze situatie overeen met de input (I1) verminderd met de hoeveelheid VOS in afval (O6). De feitelijke (totale) emissie is in dit voorbeeld niet van belang voor de toetsing of aan afdeling 2.11 wordt voldaan, maar moet wel worden berekend en opgenomen in de oplosmiddelenboekhouding.
Berekening hoeveelheid ingezet VOS (I1)
De hoeveelheid ingezet VOS was reeds bepaald bij de berekening van het verbruik en is gelijk aan 2400 kg VOS.
Berekening hoeveelheid VOS in afval (O6)
O6 kan worden achterhaald door middel van kentallen (indien aanwezig), met behulp van informatie van de afvalinzamelaar of -verwerker, of door bemonstering. In deze situatie is de jaarlijks afgevoerde hoeveelheid VOS in de afgevoerde vervuilde oppervlaktereinigingsmiddelen 1250 kg.
Berekening feitelijke (totale) emissie
|
Feitelijke emissie = I1 - O6 = 2400 - 1250 = 1150 kg VOS |
Berekening gemiddelde VOS-gehalte van de reinigingsmiddelen
Het gemiddelde VOS-gehalte van de reinigingsmiddelen wordt berekend door het totale VOS-verbruik (2400 kg VOS) te delen door het totale reinigingsmiddelenverbruik.
Er wordt 19.300 kilogram (dichtheid = 1 kg/liter) alkalische reiniger en 2400 kilogram (dichtheid = 0.8 kg/liter) alifatische reiniger gebruikt. Het totale reinigingsmiddelenverbruik komt overeen met 21.700 kilogram. Het gemiddelde VOS-gehalte (in gewichtsprocenten) van alle gebruikte reinigingsmiddelen komt daarmee op 11,1 %.
Conclusie
Het gemiddelde VOS-gehalte van alle gebruikte reinigingsmiddelen is vastgesteld op 11,1%.
Het bedrijf voldoet daarmee aan de eis voor oplosmiddeleninstallaties dat het gemiddelde VOS-gehalte (in gewichtsprocenten) van de gebruikte reinigingsmiddelen lager is dan 30%.